Nyouz a févriyé 2025

Byen bonjou,

Nou an févriyé, tan a kannaval mé sé osi on mwa pannan kilès tini jouné entènasyonal a lang-manman asi latè. Dépi lanné 2000, 21 févriyé sé jou pou fèt lasa. Akaz an nou, nou pa’a fè gran ka a’y, pétèt davwa nou tini jouné entènasyonal a kréyòl lè 28 òktòb é sa pa pi mal !

Jouné kon sa la pou fè sonjé pòtalans a lang. Sa ka bon moman pou sizé é gadé plas chak lang tini an sosyété an nou é vwè réyalité a popilasyon la parapòt a sé lang la. Ès nou ja byen pran sa an konsidérasyon ?

Lang sé richès. Dèyè yo chak tini mannyè konswa linivè é tou sa ki ni, mannyè di rèlasyon ki sé avè lanati o ant moun silon koté ou yé. Adonk, lang sé osi ansiklopédi davwa yo chak tini on mòso a jan moun pé konprann lavi ki li menm a’y ka bennyé an lenfini. Chak lang ka chayé syans é konésans ki ka konplété yo. Alòs, on lang sé richès a pèp ki ka palé’y, mé osi a limanité.

Rèspèkté lang sé rèspèkté lavi. Lang sé lang ! An chak sosyété, lang moun ka palé pou ni pozisyon ki bita-bita. Mé annou gadé réyalité a lang an nou ! Ka nou pé di ?

Nou ja vansé onlo sé vré, nou pé ankò lontan plis.

Lè lasyans ja montré dépi lontan jan lè timoun ka rantré lékòl, yo ka aprann lontan pi byen lè lang a yo é kilti a yo sé nannan a lison yo ka ba yo. Ès sitiyasyon a lang an nou lékòl nòwmal ?

Lè ou ka konsidéré difikilté enpé moun pé ni pou bokanté pawòl lè yo an biwo, ladministrasyon é tou sé koté lasa. Ès sitiyasyon a lang an nou adan òwganizasyon a sosyété an nou nòwmal ?

Lè nou sav pòtalans lang tini pou pèwmèt moun byen an kò é an tèt a yo. Ès plas lang la tini adan sosyété an nou nòwmal ?

Nou ké lésé chak moun touvé répons yo ka kwè ki méyè pou sé kèsyon lasa.

Osi, sé répons lasa ka mandé kalkilé o séryé asi chanjman ki pou fè pou bon. Konmen paré woulé pou asi sa ?

Natirèlman, an téritwa fransé, ni sa ké di’w la menm : « É ! Nou pa ni pouvwa ! Nou pa ni pouvwa a désizyon ! » Mé, ès sa vlé di nou pé pa sizé, di sa nou ka réyalizé ki té’é fo é chwazi défann sé pozisyon lasa ? Sa ka byen sanm sa, kouri séré dèyè on « nou pa tini pouvwa » byen fasil souvantfwa pou pa fè é apré di sé parapòt a lézòt. An nivo an nou, ès pa ni ayen nou té’é pé fè pou ja ni plis vansé ?

Kèsyon dèyè pò’ò mannyé é si sé pou kontinyé nou pé’é jen fin. Sa nou pé èspéré sé lè nou ka palé asi lang an téritwa an nou, nou konsidéré tout dimansyon a yo. Sa i tann, tann ! Sa i pé konprann, konprann !

Gadé vidéyo la : Nyouz a févriyé 2025